ส่วนหนึ่งของพระธรรมเทศนาที่พระเดชพระคุณ หลวงพ่อพระมงคลเทพมุนี ได้สอนเรื่องภูมิแห่งสมถะและวิปัสสนา โดยมีเนื้อหาสาระสำคัญเป็นที่ชัดเจน ตามตำรับตำราที่ได้มีการศึกษามาจากคัมภีร์และจากการปฏิบัติของหลวงพ่อโดยตรง มีข้อความดังนี้
“...เมื่อมีธรรมกายปรากฏเห็น อนิจฺจํ ทุกฺขํ อนตฺตา ในเบญจขันธ์ ๕ เบญจขันธ์ ๕ ที่เป็นมนุษย์ก็ดี มนุษย์ละเอียดก็ดี กายทิพย์ กายทิพย์ละเอียดก็ดี กายรูปพรหม กายรูปพรหมละเอียดก็ดี กายอรูปพรหม กายอรูปพรหมละเอียด เป็นกายสัตว์เดรัจฉานก็ดี เปรต อสุรกาย สัตว์นรกทั้งหมด ที่เรียกว่าประกอบด้วยเบญจขันธ์ ขันธ์ทั้งหลายเหล่านั้นแหละเกิดจากธาตุจากธรรม ธาตุธรรมเป็นตัวยืนให้เกิดขึ้นเป็นเบญจขันธ์ เบญจขันธ์ ๕ รูปขันธ์ เวทนาขันธ์ สัญญาขันธ์ สังขารขันธ์ วิญญาณขันธ์ ขันธ์มีเท่าใด กี่ภพกี่ชาติเท่าใดย่อมเป็น อนิจฺจํ ทุกฺขํ ทั้งนั้น แล้วก็ไม่ใช่ตัวด้วย ธรรมที่ทำให้เป็นขันธ์เหล่านั้น ดวงธรรมที่ทำให้เป็นขันธ์เหล่านั้น ทุกขันธ์ไปทุกกายไปก็ไม่ใช่ตัวอีกเหมือนกัน ได้ชื่อว่าเป็นทุกข์แล้วไม่ใช่ตัวด้วย เมื่อรู้จักว่าไม่เที่ยง ไม่ใช่ตัวละก็ ต้องปล่อยปละละดังนี้เป็นชั้นๆ ไป สละละกายเหล่านี้เสียทุกชั้นไป ละกายมนุษย์หยาบเข้าหากายมนุษย์ละเอียด ละกายมนุษย์ละเอียดเข้าหากายทิพย์ ละกายทิพย์เข้าหากายทิพย์ละเอียด อยู่กลางกันเรื่อย ละกายทิพย์ละเอียดเข้าหากายรูปพรหมอยู่กลางกายทิพย์ละเอียด ละกายรูปพรหมเข้าห้ากายรูปพรหมละเอียดอยู่กลางกายรูปพรหม ละกายรูปพรหมละเอียดเข้าหากายอรูปพรหมอยู่กลางกายรูปพรหมละเอียด ละกายอรูปพรหมเข้าหากายอรูปพรหมละเอียด ละกายอรูปพรหมละเอียดเข้าหากายธรรม เป็นชั้นๆ ไปอย่างนี้ เมื่อถึงกายธรรมแล้วถึงขึ้นวิปัสสนา แปดกายข้างต้น กายมนุษย์ไปจนถึงอรูปพรหมละเอียดนั่นเป็นกายขั้นสมถะ ถ้าว่าเข้าไปถึงกายเหล่านั้นเป็นสมถะทั้งนั้น เข้าถึงวิปัสสนาไม่ได้ เพราะกายเหล่านั้นเป็นสมถะ
ทำไมรู้ว่าเป็นสมถะ
ภูมิสมถะบอกตำรับตำราไว้ ๔๐ กสิณ ๑๐ อสุภ ๑๐ อนุสสติ ๑๐ เป็น ๓๐ ละ
อาหาเรปฏิกูลสัญญา ๑ (กำหนดอาหารเป็นปฏิกูล) จตุธาตุววัตถาน ๑ (กำหนดธาตุ ดิน น้ำ ไฟ
ลม) กำหนดธาตุเหล่านี้ ทั้ง ๒ นี้ เป็น ๓๒ พรหมวิหาร ๔ เป็น ๓๖ อรูปฌาน ๔ เป็น ๔๐
นี่ภูมิของสมถะ เมื่อเข้ารูปฌานต้องอาศัยมนุษย์กายมนุษย์ละเอียด
กายทิพย์ กายทิพย์ละเอียด กายรูปพรหมเข้ารูปฌาน กายอรูปพรหมเข้าอรูปฌาน นี่หลักฐาน
ฌานเหล่านี้ยืนยันว่า ตั้งแต่ตลอดรูปพรหมอรูปพรหมนี่แหละเป็นภูมิสมถะทั้งนั้น
ไม่ใช่ภูมิวิปัสสนา
ภูมิวิปัสสนา ยกวิปัสสนาขึ้นข่ม ขันธ์ ๕ อายตนะ ๑๒ ธาตุ ๑๘ อินทรีย์ ๒๒ อริยสัจ ๔ ปฏิจจสมุปปบาทธรรม ๑๒ ๖ หมวดนี้เป็นภูมิของวิปัสสนา...”
พระธรรมเทศนา : ติลักขณาทิคาถา เทศนาเมื่อ ๙ เมษายน ๒๔๙๗ พระมงคลเทพมุนี (สด จนฺทสโร) หลวงพ่อวัดปากน้ำ
ขอบคุณข้อมูล
FB : WATPAKNAM.BKK
